ProRail & Colbe
Samen sterker op het spoor
Elke dag rekenen miljoenen Nederlanders erop dat ze veilig en op tijd per spoor op hun bestemming aankomen. Die verantwoordelijkheid ligt bij ruim 5.000 ProRail-medewerkers die het spoor beheren.

ProRail is de ruggengraat van het Nederlandse openbaar vervoer. Met een van de drukste, betrouwbaarste en meest ingenieuze spoorwegnetwerken ter wereld. Met 5.000 diverse collega’s houdt ProRail 7.000 kilometer spoor – en alles wat erbij komt kijken – veilig en in topconditie. Van mooie stations, een optimale dienstregeling tot goed onderhouden bruggen, tunnels, overgangen, wissels en seinen.
Het momentum van verandering
"We wilden af van het idee dat je pas iets doet zodra iemand uitvalt”, vertelt Esther van Lunteren. "In een dynamische omgeving zie je continu signalen die iets kunnen zeggen over het welzijn van medewerkers: werkdruk, veranderingen in de privésfeer, fysieke belasting".
Door vroegtijdige signalering, regelmatige gesprekken en toegankelijke ondersteuning bouwt de organisatie aan een ecosysteem waarin medewerkers gezond blijven en zich kunnen ontwikkelen. Een aanpak die past bij een organisatie waar elke dag miljoenen mensen vertrouwen op een feilloos functionerend systeem. “Het ging ons om meer dan cijfers”, zegt Aleid Viets, Caseregisseur Inzetbaarheid bij ProRail. “We wilden dat mensen écht goed in hun vel zitten. Want alleen dan kunnen zij anderen veilig thuis laten komen.”
“We verbinden medische keuringen, preventieve programma's en verzuimbegeleiding aan elkaar. Niet als losse trajecten, maar als één geheel. Zo kunnen we snel schakelen en écht maatwerk bieden", vertelt Esther van Lunteren, Adviseur Gezondheidsmanagement bij ProRail.
De juiste match
De keuze voor partners binnen het Colbe-netwerk was op basis van de uitkomst van de aanbestedingen. “Wat nu zo prettig werkt, is hoe deze partijen samenkomen in onze integrale benadering,” legt Esther van Lunteren uit. “Zo verbinden we medische keuringen, preventieve programma's en verzuimbegeleiding aan elkaar. Niet als losse trajecten, maar als één geheel. Zo kunnen we snel schakelen en écht maatwerk bieden.” Die focus op het collectief in plaats van alleen het individu sloot naadloos aan bij ProRails organisatiecultuur. “Het helpt enorm dat bedrijfsartsen, keuringsartsen, psychologen en arbeids- en organisatiedeskundigen elkaar kennen, en dat zij ook onze organisatie door en door begrijpen”, vult Aleid Viets aan.


Data als kompas voor actie
Vier keer per jaar komen ProRail en de professionals uit het Colbe-netwerk samen in een klantteamoverleg. In deze klantteam-overleggen worden niet alleen cijfers besproken, maar vooral trends besproken en patronen geduid. “Het gaat niet alleen om rapportages, maar om duiding en vertaling naar de praktijk”, zegt Viets. “Wat valt op? Hoe kunnen we het anders doen? En welke interventie zetten we dan in?”
Uit die gesprekken ontstond het idee voor een '@-risk'-dashboard: een hulpmiddel dat laat zien welke medewerkers - ook al zijn ze nu inzetbaar - een verhoogd risico hebben om tijdelijk uit te vallen. “Onderzoek laat zien dat langdurig en frequent verzuim beide sterke voorspellers zijn van toekomstige uitval. Door eerder in beeld te hebben wie mogelijk risico loopt op uitval, kunnen we samen op tijd het gesprek voeren en kijken wat iemand nodig heeft om goed te blijven functioneren. Het gaat dus om zorg en ondersteuning”, aldus Esther Van Lunteren. Dit soort voorspellende analyses past bij ProRails DNA als innovatieve organisatie die al volop investeert in digitale technologieën.
Preventie als nieuwe standaard
Het hart van de nieuwe aanpak ligt in preventie. ProRail biedt medewerkers een breed pallet aan ondersteuning: mentale fit-checks, preventieve spreekuren, loopbaancoaching en initiatieven rond werk-privébalans, rouw en mantelzorg.
Ook is er het PMO: een Preventief Medisch Onderzoek dat helpt om gezondheidsrisico’s op tijd te herkennen. “De korte lijnen met de bedrijfsartsen, keuringsarts en arbeid en organisatiedeskundige die meedenken – het is een samenwerking die werkt, juist omdat iedereen elkaar kent,” zegt Van Lunteren.
Leidinggevenden in positie
Binnen de integrale aanpak nemen leidinggevenden een centrale rol in. Zij voeren het gesprek, signaleren en begeleiden. ProRail ondersteunt hen met trainingen en gespreksmodellen, ontwikkeld samen met experts van Skils, met onderwerpen als omgaan met psychische klachten, breinvriendelijk werken en scenario's voor re-integratiebevordering. “We trainen nieuwe leidinggevenden en blijven de ervaren collega's ondersteunen in hun groei,” zegt Aleid Viets. “We sluiten aan bij managementoverleggen en stimuleren een open cultuur. Ook dat is integraal werken.”
“Ze kennen onze organisatie, onze cultuur, onze uitdagingen. En ze denken actief mee in hoe het beter kan. Daardoor kunnen we steeds beter anticiperen op wat onze mensen nodig hebben.” Aleid Viets, HR Expert Verzuim
Cultuur als fundament
Wat de aanpak van ProRail onderscheidt, is dat wellbeing in de organisatiecultuur verankerd is. Medewerkers worden geïnformeerd via themamaanden, Summer School, informatiepagina's, workshops en diverse medewerkersnetwerken. Niet als losse campagnes, maar als vanzelfsprekende onderdelen van het werk.
“Gezondheid en welzijn zijn geen bijzaak, het onderdeel van goed werkgeverschap”, stelt Van Lunteren. “Het moet normaal zijn om over werkdruk, herstel, mantelzorg of mentale fitheid te praten. En dat begint bij zichtbaarheid, herkenning én herhaling.”
Deze cultuurverandering past bij de bredere transformatie die ProRail doormaakt. Als een organisatie die in beweging is , waarin digitalisering en nieuwe manieren van werken steeds meer centraal staan, is het logisch dat ook de aandacht voor het welzijn van medewerkers nadrukkelijker op de agenda komt. Het versterken van de interne cultuur past daarmee bij de ontwikkeling van een toekomstbestendige organisatie.


De kracht van partnership
De samenwerking met de Colbe-partners maakt het mogelijk om deze integrale aanpak door te zetten én steeds verder te verfijnen. “Ze kennen onze organisatie, onze cultuur, onze uitdagingen”, zegt Viets. “En ze denken actief mee in hoe het beter kan. Van medische keuring tot mentale zorg - door de samenwerking binnen het netwerk kunnen we steeds beter anticiperen op wat onze mensen nodig hebben.”
Voor een organisatie die dagelijks zorgt dat Nederland in beweging blijft, is dat meer dan een mooie ambitie. Het is de sleutel tot duurzame prestaties in een sector waar menselijke fouten geen optie zijn.
Over ProRail
ProRail is verantwoordelijk voor het onderhoud, de vernieuwing, de uitbreiding en de veiligheid van het Nederlandse spoorwegnet. Als spoorwegbeheerder beheert de organisatie een van de drukste en meest complexe spoornetwerken ter wereld. Met ongeveer 5.000 medewerkers beheert ProRail 7.000 kilometer spoor en zorgt zij dat jaarlijks 160 miljoen treinkilometers veilig worden afgelegd. De organisatie verdeelt als onafhankelijke partij de ruimte op het spoor, regelt alle treinverkeer en bouwt en beheert stations. ProRail investeert daarnaast volop in innovatie - van digitalisering van werkprocessen tot implementatie van voorspellend onderhoud via geavanceerde monitoringsystemen. Met de groeiende vraag naar duurzame mobiliteit speelt ProRail een cruciale rol in klimaatdoelstellingen en de toekomst van openbaar vervoer.
Over Colbe
Colbe is het Europese netwerk van specialisten op het gebied van gezondheid en welzijn. Wij helpen mensen om zich beter te voelen – en beter te blijven – op het werk. Lees meer over ons.
Fotografie door Stefan Verkerk | ProRail ©2025